VIA NEGATIVA (Słowenia): Dziewiąta

[physical theatre/performens]

W cyklu: 22. Międzynarodowy Festiwal Sztuk Performatywnych A Part

Przedstawienie dla widzów dorosłych!

Via Negativa jest jednym z najciekawszych i najbardziej bezkompromisowych europejskich kolektywów teatralnych. Via Negativa to cykl przedsięwzięć z pogranicza teatru, performansu, happeningu i teatru tańca, realizowanych przez grono artystów różnych dziedzin pod okiem spiritus movens grupy Bojana Jablanoveca. Jablanovec, reżyser po Akademii Teatralnej w Lubljanie przez szereg lat reżyserował w teatrach repertuarowych w Słowenii. W 1999 porzucił teatr repertuarowy dla teatralnych poszukiwań. W 2002 roku założył grupę Via Negativa, traktowaną jako artystyczny projekt eksperymentalny, ale także swoisty konstrukt intelektualny. Reżysera interesuje teatr jako medium służące przede wszystkim do komunikacji, jako miejsce, w którym artysta staje przed publicznością z konkretem, jasną deklaracją, osobiście, odważnie i w całej pełni. Stosując metodę redukcji estetycznej zasłony teatru na rzecz relacji między aktorem i widzem Via Negativa przesuwa punkt ciężkości akcji teatralnej z literatury bądź partytury scenicznej ku prawdzie egzystencjalnej.

Premierowy spektakl Via Negativa zatytułowany Dziewiąta opatrzony jest podtytułem Maszyna antropologiczna zasilana Beethovenem.

Nie udało się okiełznać człowieka – mówił Peter Sloterdijk. – Cywilizacyjny potencjał barbarzyństwa rośnie, codziennie zbydlęcenie ludzkości zwiększa się. Żyjemy w czasach, kiedy cywilizacja europejska osiągnęła nową formę brutalności. W imię obrony wartości europejskich trzymamy ludzi za ogrodzeniami, degradujemy inne kultury do poziomu gwałcicieli, przestępców, zwierząt. Unia Europejska to projekt pokoju – można usłyszeć z ust dyplomatów, ale ideologia pokoju oparta jest na wojnie. Jesteśmy zawsze gotowi do zawieszenia piątego przykazania chrześcijaństwa w imię wolności, demokracji i równości. Nasze wojny z przeszłości pukają do drzwi teraźniejszości.

W swojej książce Człowiek otwarty i zwierzę Giorgio Agamben niweluje granice między człowiekiem i zwierzęciem, pomiędzy naturą a cywilizacją, między zachodnią metafizyką i nauką, zawiesza wszystko to, co uzasadnia procedurę „humanizacji człowieka”, podkreślając nadrzędność jego zwierzęcej natury. Człowiek definiuje się, odróżniając od zwierzęcia. Zwierzę w ludziach systematycznie zanika, więc tożsamości współczesnego człowieka dąży ku pustce.

Dziewiąta Via Negativa konfrontuje wysokie z niskim. Po jednej stronie jest Ona: „arcydzieło zachodniej cywilizacji”, „wielka i skomplikowana”, „wzniosła”, „znamienity przykład ludzkiego ducha”, „triumfalna wizja braterstwa”: „Dziewiąta” Beethovena. Z drugiej stronie jesteśmy my. Sześć osób na scenie. Nie ma w nas nic wielkiego ani wzniosłego. Jesteśmy nadzy i podejrzliwi. Zamiast skomplikowania jest redukcja. Zamiast wzniosłości dosłowność. Nie romantyczni, a cyfrowi. Włączani i wyłączani. W nieustannych powtórzeniach. Oślepli – oślepieni przez obrazy, które widzieliśmy. Głusi od dźwięków, które słyszeliśmy. Poszukujący zwierzęcia w sobie.

Spektakl został zainspirowany książką: Czysta biała rasa. Cesarskie konie, genetyka i wielkie wojny Franka Westermana o lipicanach, cesarskich koniach. Ta książka opowiada historię tej wyjątkowej rasy białych koni, która przetrwała upadek monarchii habsburskiej, dwie wojny światowe i szalone eksperymenty hodowlane, prowadzone przez Hitlera, Stalina i Ceausescu. „Czysta biała rasa” jest nowoczesną baśnią, w której dzieje koni czystej krwi odsłaniają historię niepowodzeń człowieka.

Pomysł i reżyseria: Bojan Jablanovec
Choreografia: Anita Wach
Maski: Barbara Stupica
Wideo: Ana Čigon
Muzyka: IX symfonia op. 125 d-moll Ludwiga van Betthovena
Występują: Loup Abramovici, Grega Zorc, Jaka Lah, Anita Wach, Magdalena Tuka, Korina Kordova
Premiera.