Uciekinierzy, pielgrzymi, nomadzi, wędrowcy

W cyklu: XXV Festiwal Ars Cameralis 2016

Wydarzenie obejmuje:
— prezentacje literackie: Antonio Munoz Molina (Hiszpania), Cees Nooteboom (Holandia), Xavier Farre (Hiszpania),
— dyskusję: Na przyjście i odejście Antonio Munoz Molina, Cees Nooteboom, Xavier Ferre, Alicja Oczko, Grzegorz Jankowicz.

Spotkaniu towarzyszyć będzie premiera książki Grzegorza Jankowicza Uchodźcy z Ziemi Ulro.

Antonio Muñoz Molina to jeden z najważniejszych głosów hiszpańskiej sceny literackiej, a także jej światowy ambasador. W Nowym Jorku, gdzie mieszka, pełnił przez kilka lat funkcję dyrektora Instytutu Cervantesa, stale współpracuje też z El País oraz Die Welt. Jest laureatem licznych prestiżowych nagród literackich (Planeta, Jerusalem Prize, Nacional de Narrativa) oraz członkiem Królewskiej Akademii Hiszpańskiej.
Muñoz Molina urodził się w 1956 roku w andaluzyjskiej Úbedzie, która posłużyła za pierwowzór dla fikcyjnego miasteczka Mágina, będącego tłem wielu jego utworów już od pierwszej powieści – Beatus ille – którą opublikował w 1986 roku. Za swój wzór stawia pisarzy z kanonu literatury hiszpańskojęzycznej XX wieku – Juana Carlosa Onettiego czy Juana Marsé – ale też Marcela Prousta. Dziś pisarz może poszczycić się 25 książkami w swojej bibliografii. 6 zostało przełożonych na język polski.
Pisarstwo Muñoza Moliny jest z jednej strony melancholijne i emocjonalne – bohaterami są zwykle zagubieni, samotni mężczyźni – z drugiej – stanowi wnikliwy komentarz do hiszpańskiej rzeczywistości i trudnej historii. Pisarz nie stroni od wątków kryminalno-sensacyjnych, które konstruuje z synestezyjną wirtuozerią: czytelnik nie wie, czy jeszcze siedzi w fotelu z książką, czy już w podejrzanym, zadymionym lokalu na jazzowym koncercie.

Xavier Farré Vidal to kataloński poeta, literaturoznawca i tłumacz języka polskiego oraz słoweńskiego. Tłumaczył na język hiszpański oraz kataloński m.in. wiersze Czesława Miłosza (za co otrzymał nagrodę im. Jaude Vidal Alcover), Adama Zagajewskiego, eseje Zbigniewa Heberta i sztuki Krystiana Lupy. Z języka słoweńskiego tłumaczył m.in. wiersze poety znanego widzom naszego festiwalu – Tomaža Šalamuna. Jest też współautorem hiszpańskojęzycznej antologii polskiej poezji współczesnej Poesía a contragolpe. Antología de poesía polaca contemporánea.
Vidal jest wybitnym tłumaczem i znawcą polskiej kultury – od jakiegoś czasu mieszka w Krakowie, gdzie uczy hiszpańskiego w Instytucie Filologii Romańskiej UJ – ale przede wszystkim jest poetą (wydał cztery tomiki, które przetłumaczone zostały na pięć języków). Jest poetą w sytuacji, w której znajdowało się już tak wielu – poetą oderwanym od własnego kraju, czyli przede wszystkim – języka. Vidal zawędrował do Krakowa, jednej ze stolic mitycznej Europy Środkowej, czyli – jak pisze w jednym z wierszy – krajów, które istnieją tylko w umyśle. Nie ma sensu – pisze Vidal w innym miejscu – się łapać, wypowiadać żadnych słów/ dźwięków języka, którego zapomnieliśmy. A jednak wciąż nie może się od tego powstrzymać.

Cees Nooteboom jest jednym z najwybitniejszych światowych żyjących pisarzy, co roku wymienianym wśród kandydatów do Nagrody Nobla. Dotychczas otrzymał wiele nagród, z których najważniejsze to Pegasus, Aristeion, Holenderska Nagroda Literacka, Austriacka Nagroda Państwowa czy Nagroda Goethego. W swojej ponad pięćdziesięcioletniej karierze – bo zadebiutował już w 1954 roku, mając niewiele ponad 20 lat – otarł się o wszelkie możliwe gatunki literackie: opowiadania, powieści, poezje, eseje i reportaże podróżnicze.
Choć urodził się w Hadze i opisał wiele miejsc na świecie, najważniejszymi podróżami były te do Hiszpanii, która z czasem stała się jego adaptowaną, duchową ojczyzną. Opisywał Australię, Irlandię, Niemcy, Szwajcarię, Holandię, Włochy czy Iran, spędził wiele lat w Berlinie, ale to Hiszpania wciąż powraca jako główny motyw jego twórczości. Najważniejszym chyba zapisem relacji pisarza z tym krajem są Drogi do Santiago, jedna z niewielu powieści Nootebooma przełożonych na język polski, która zainspirowała kompozytora Beneta Casablancasa do stworzenia utworu Six Glosses na jej podstawie. Narrator powieści opowiada o kilkudziesięciu latach prób zrozumienia Hiszpanii: o podróżach do prowincjonalnych miasteczek, studiach nad dziełami hiszpańskiego malarstwa, zadumie nad okrutną, brutalną i fascynującą historią, splotem arabskich, żydowskich i chrześcijańskich dziejów.

Grzegorz Jankowicz Uchodźcy z ziemi Ulro (EMG, 2015) – zbiór esejów Grzegorza Jankowicza opowiada o pisarzach i filozofach, którzy mierzą się z nowoczesnymi formami życia. Ich pisarstwo wyrasta z nieufności wobec określonych kształtów rzeczywistości (egzystencjalnej, artystycznej, społecznej, ideologicznej i religijnej). Moment dojścia jest w książce zarazem nowym początkiem.W jego paradoksalnym punkcie, będącym zarazem dopełnieniem i zaczynem, autor umieszcza rozważania poświęcone poezji. To właśnie poetom – sprawcom języka – powierzone zostaje zadanie przemontowania naszych sposobów zawiązywania relacji między słowem a światem.

Uwaga! Bilety z rezerwacji należy odebrać w ciągu tygodnia od daty dokonania rezerwacji!